O “ embaucamiento cibernético” é unha actividade delituosa de moda entre os máis desaprensivos. Dentro da rama de delitos quizá os relacionados cos menores sexan os máis feos, folga dicir que ningún é guapo pero si que é certo que algúns gozan de certo atractivo ao que contribuíu o seu tratamento no cinema, por exemplo os delitos contra o patrimonio e a orde socioeconómica (Bonnie e Clyde; Un peixe chamado Wanda; as xeniais Reservoir Dogs e Amor a pelacorpo; Ocean` s Eleven; The LadyKillers; The Italian Job; A maldición do escorpión de jade; Porcos e Diamantes, …).
O caso que se repite normalmente é o dun maior de idade que utiliza unha identidade falsa – habitualmente faise pasar por un menor – e contacta por internet cun menor de idade para satisfacer os seus desexos sexuais. Reiterados contactos cibernéticos para – unha vez que a vítima colleu confianza – quedar con ela en persoa e manter relacións sexuais ou realizar tocamentos, en ocasións baixo promesas de agasallos, ou ben, conseguir que o menor lle envíe material pornográfico (fotos íntimas, vídeos; etc.), en ocasións vense por webcam e logra que as vítimas menores realicen actividades, grávaas mesmo para a súa propia satisfacción ou para a súa distribución e venda posterior, envíalles fotos propias obscenas, fálalles de sexo, … En fin, o que un se poida imaxinar.
O lexislador, alarmado, por medio da Lei Orgánica 1/2015, do 30 de marzo, introduciu o artigo 183 ter no noso Código penal para tipificar estas actividades e establecer o seu reproche penal. Concreta dúas accións coas súas respectivas consecuencias:
1º.- O que a través de internet, do teléfono ou de calquera outra tecnoloxía da información e a comunicación contacte cun menor de dezaseis anos e propoña concertar un encontro co mesmo a fin de:
- realizar actos de carácter sexual;
- captalo ou utilizalo con fins ou en espectáculos exhibicionistas ou pornográficos, tanto públicos como privados, ou para elaborar calquera clase de material pornográfico, calquera que sexa o seu soporte, ou financiar calquera destas actividades ou se lucrare con elas;
producir, vender, distribuír, exhibir, ofrecer ou facilitar a produción, venda, difusión ou exhibición por calquera medio de pornografía infantil, ou o posuír para estes fins, aínda que o material tiver a súa orixe no estranxeiro ou for descoñecido; sempre que tal proposta acompáñese de actos materiais encamiñados ao achegamento, será castigado coa pena dun a tres anos de prisión ou multa de doce a vinte e catro meses, sen prexuízo das penas correspondentes aos delitos no seu caso cometidos. As penas impoñeranse na súa metade superior cando o achegamento se obteña mediante coacción, intimidación ou engano. É vulgarmente coñecido como o “ ciber – embaucamiento sexual” e tamén como “ childgrooming”, isto é, o acoso sexual a menores .
2º.-. O que a través de internet, do teléfono ou de calquera outra tecnoloxía da información e a comunicación contacte cun menor de dezaseis anos e realice actos dirixidos a embaucalo para que lle facilite material pornográfico ou lle mostre imaxes pornográficas nas que se represente ou apareza un menor, será castigado cunha pena de prisión de seis meses a dous anos. Coñecido como “sexting”.
En ambos casos, o elemento nuclear é que as accións se proxecten sobre menores de 16 anos, e iso porque o lexislador negou aos menores desa idade toda capacidade para prestar un consentimento xuridicamente válido en materia sexual (antes eran os 13) ao faltarlles os resortes adecuados da personalidade para comprender o significado do seu comportamento, polo que no seu caso non poderá falarse con propiedade de liberdade sexual.
É importante coñecer que existen moitas aplicacións, por exemplo, “wapo” ou “grindr” nas que parece que non existe ningún problema para que un menor de idade se rexistre, aplicacións, que menciona expresamente unha recente Sentenza da Audiencia Provincial de Badaxoz do nove de xullo deste ano, ao referirse o menor de idade a elas durante o xuízo. Whatsapp tamén se mostra como un instrumento de comunicación útil para estes mesteres (tamén para outros, pero aquí estamos a falar da mala utilización que un usuario pode facer das aplicacións), e así na mesma sentencia acabada de mencionar cítase: “Declara o menor que, a través de WhatsApp, mantivo contactos co acusado durante varias semanas, que aquel lle pediu fotos dos seus xenitais e espido, que tentou evadir mandalas en principio pero finalmente fíxoo, e que tamén tentou o acusado que lle pasase vídeos. Engade que o acusado lle enviaba constantemente fotos do seu membro erecto, que insistiu en quedar con el, a pesar de que o menor lle dicía, ás veces, que non podía porque tiña instituto, ou cousas que facer. Explicou tamén que confesou ao acusado que lle daba medo a relación e aquel tranquilizáballe dicindo que non se preocupase, que el controlaba”. No caso exposto, efectivamente o menor de 16 anos e o maior de idade (autor dos feitos) chegaron a manter relacións sexuais.
Os delitos, no sentido de accións que prexudican a un terceiro, máis aló do sistema xurídico que existise en cada época, cométense desde que o ser humano vaga pola terra, pero non cabe dúbida de que o mundo virtual facilita a comisión de determinados tipos delituosos como é no caso dos expostos, agora non tes que saír á rúa e situarche na entrada dun colexio para contactar e captar aos menores, co risco que conleva facelo á vista de calquera, senón que podes estar na túa casa tirado nun sofá mentres chateas escondido no anonimato con varios menores á vez, contándolles milongas, ata que algún pica e entón convértelo nunha vítima normalmente silenciosa das túas accións ata que o pai ou a nai, ou ben a profesora na escola percátanse de que algo non vai ben e empezan a observar e interrogar ao cativo, revísanlle o ordenador, o dormitorio para ver que cousas novas ten o pequeno e que non coñecían … e dáselle caza ao depredador.
