San Salvador de Asma é central para historia da comarca de Chantada. A súa orixe remóntase ao século IX e consta documentación desde 1074, cando aínda era unha abadía. “Dificilmente, se pode entender que semellante fito do noso patrimonio colectivo aparecese en pleno século XXI á venda en Milanuncios, sen que a declaración de BIC por parte da Xunta tivese revertido a súa continuada degradación, ruína e abandono”, sinalan desde Por Chantada.
Por Chantada leva desenvolto numerosas iniciativas perante diversas institucións na defensa do patrimonio e, no que atinxe ao Mosteiro de San Salvador de Asma, destaca a moción para impulsar a adquisición e xestión públicas do Mosteiro (2017), varios expedientes demandando a intermediación da Valedora do pobo (2019-2022) ou perante a Dirección Xeral de Patrimonio. Sen embrago aseguran que “o único certo é que a degradación de San Salvador de Asma continúa a pesar de que, no papel, a súa protección é integral.”
A candidatura veciñal propón impulsar, como primeiro paso para a súa conservación, a redacción dun plan especial de protección (PEP) do mosteiro de San Salvador de Asma (BIC.000.705) e dirixirse á Consellería de Cultura para que colabore nas actuacións protectoras a través dun convenio de financiamento do devandito instrumento de planeamento urbanístico. “Entendemos que o Goberno central e a Xunta da Galiza deben pór os medios para adquirir o mosteiro de San Salvador de Asma dándolle un uso público e garantindo o uso e desfrute do BIC debidamente contextualizado” e lembran que todas as parroquias ribeirás incluídas na delimitación da candidatura a Patrimonio da Humanidade perderon entre 2000-2020 40% da poboación e o envellecemento é notábel. “Uns dados tan rotundos só poden definirse como demotanasia, é dicir, o baleirado dun territorio alentado –por acción ou omisión– desde as institucións”, conclúen.