A última Xornada do Proxecto O Courel destino e futuro celebrada en Quiroga, deixou como reivindicación a continuidade no financiamento por parte do MIITECO para 2025. O responsable deste proxecto -José María López Bourio- afirmou na clausura ante o alcalde de Quiroga e representantes da Xunta de Galicia, “que un proxecto de tanto alcance como este en tres concellos que estiveron abandonados polas AAPP non resolve o Reto Demográfico nun só exercicio”,- ao referirse a que a denominada España baleirada en realidade o que está é abandonada en xeral polas AAPP e que o atraso de decenios hai que abordalo a medio prazo- “nun ano traballamos moito polo Courel, con actividade nos tres concellos- Ribas de Sil, Quiroga e Folgoso- pero os obxectivos de crear empresas, de crear emprego e condicións de vida digna non se reverten nun ano, queda moito por facer”- afirmou López Bourio, por iso a Consultora Noa Innova volverá insistir ante o MITECO para conseguir financiamento e non defraudar as expectativas que xa se crearon entre a cidadanía.

Desde a organización aseguran que na participación cidadá obsérvase un “cansazo, seguramente por plans, proxectos, mensaxes, promesas incumpridas en anteriores plans das Administracións”. Con todo, en termos empresariais a participación e interese polo desenvolvemento do Courel é boa, aínda que focalizada en poucas persoas, “estas son líderes na comarca e no sector de actividade no que actúan como o viño, o turismo, e en base a eles como exemplo poderanse executar futuros proxectos de desenvolvemento empresarial”.

As críticas máis reiteradas por parte de cidadáns e empresas refírense ao deixamento das administracións en canto ás infraestruturas e aos servizos, tanto a Deputación como a Xunta de Galicia, responsables das vías de comunicación teñen moitas tarefas pendentes no Courel. En canto aos servizos, as queixas máis reiteradas refírense á carencia ou escaseza de servizos sanitarios.

Na ordenación do territorio ao estar a maior parte cuns niveis moi altos de protección e a obrigatoriedade do cumprimento dos ODS fai dificultoso que se poidan tramitar solicitudes de reformas, rehabilitación, instalación de novas actividades empresariais, ben sexan relacionadas co turismo rural, coa explotación vitivinícola, a forestal e outras. A carga burocrática que soporta o medio rural é moi importante pois nos informes previos para iniciar unha actividade ou construír ou rehabilitar interveñen demasiados actores públicos, organismos de todo tipo, augas, cultura, patrimonio, urbanismo, o que retarda en meses, se non en anos a obtención dunha licenza.

A fixación de poboación ten tamén moito que ver co dispoñer dun parque de vivendas adecuado e accesible para os poboadores locais e ós que se consiga atraer ao territorio, aquí atopámonos con dúas situacións diferentes, unha que podiamos centrar nos núcleos urbanos de Quiroga e de Ribas de Sil, nos cales a tipoloxía construtiva é máis do estilo de edificación de cidade, con vivendas de dúas ou tres pisos, aínda que se dá a situación de que existindo inmobles baleiros estes non van ao mercado de alugueiro pois moitos dos seus propietarios prefiren telos pechados.

No inventario de patrimonio civil de edificios realizado polo equipo de arquitectura do proxecto que se centrou máis na zona de montaña Folgoso, Seoane etc. Estudáronse

• FOLGOSO DO COUREL: 34 núcleos de poboación con 107 edificacións.
• RIBAS DE SIL: 22 núcleos de poboación con 61 edificacións.
• QUIROGA: 33 núcleos de poboación con 80 edificacións.

Conclúese que as rehabilitacións non deberían realizarse de forma illada, senón en plans estratéxicos para aproveitar e conectar os recursos. A situación agrávase se queremos afrontar obras de rehabilitación ou de nova construción xa que a carencia de man de obra cualificada sobre todo naquelas especialidades nas que pola tipoloxía e singularidade das edificacións é necesario actuar respectando a construción tradicional a base de lousa e madeira. Non hai profesionais nin empresas capacitadas na zona.

O desenvolvemento económico do Courel ademais das actuacións conxuntas dos tres Concellos que podería formalizarse en:

• Afrontar un plan unificado de comunicación no que os tres Concellos estean presentes e sen perder a súa identidade sómense a un proxecto común de imaxe e atracción no que destaquen as fortalezas que en conxunto poden ofrecer para establecer novas empresas e crear emprego e para glosar as potencialidades da natureza e das actividades turísticas para atraer visitantes.
• Os tres Concellos recomendamos que establezan unha colaboración en canto á atracción de nova poboación baseada nunhas políticas de vivenda que poidan ter algún incentivo de tipo económico e de facilidades burocráticas. Unha bolsa de activos inmobiliarios con identificación de propietarios e custos de alugueiros.
• Fomentar a creación dunha escola taller de oficios relacionados coa construción e rehabilitación. É necesario pasar do actual modelo de obradoiros de emprego a outro modelo no que os traballadores participantes obteñan unha cualificación profesional que lles permita traballar por conta allea ou crear o seu autoemprego. Isto debería de ser un obxectivo para expor á Xunta de Galicia, o mesmo que estudar a posibilidade de crear no actual instituto de Quiroga un ciclo de FP de hostalería, turismo, viticultura. Todo iso contribuiría a que ademais de ter profesionais formados teriamos unha poboación que quedaría na zona porque atoparía onde traballar.
• Concordante coa primeira suxestión, sería a aceptación da proposta dunha imaxe de marca para os produtos de Ou Courel e das feiras que se celebran anualmente nos tres Concellos, todo iso sen perder a identidade de cada un, o que faría sería destacar a imaxe gráfica, o colorido, a tipografía, a difusión, os medios dixitais e de papel, de forma que todo identificásese con Ou Courel e que esa percepción tivésea calquera cidadán que entra na internet para consultar, ver, informarse, facer turismo ou pensar en instalarse